केंद्र सरकार ‘युनिव्हर्सल पेन्शन योजना’ लागू करणार
नवी दिल्ली (Universal Pension Scheme) : सर्वसामान्यांसाठी एक आनंदाची बातमी आली आहे. केंद्रातील मोदी सरकार देशात युनिव्हर्सल पेन्शन योजना (Universal Pension Yojana) सुरू करण्याची तयारी करत आहे. ही योजना सुरू झाल्यानंतर, आतापर्यंत ज्या लोकांना याचा लाभ घेता आला नाही, ते सर्व लोक पेन्शनच्या कक्षेत येतील.
नवीन युनिव्हर्सल पेन्शन योजना (Universal Pension Yojana) सुरू करण्यामागील सरकारचा हेतू असंघटित क्षेत्रात काम करणाऱ्या कामगारांना आणि गिग कामगारांना पेन्शनच्या कक्षेत आणणे आहे. कामगार मंत्रालयाने त्याचे प्रस्ताव दस्तऐवज तयार करण्याचे काम सुरू केले आहे. कामगार, घरकामगार आणि गिग कामगारांसारख्या भारतीयांसाठी हा एक मोठा बदल असणार आहे.
कारण हे लोक सध्या प्रमुख सरकारी बचत योजनांअंतर्गत लाभापासून वंचित आहेत. या प्रस्तावित (Universal Pension Yojana) योजनेअंतर्गत, योगदान ऐच्छिक असेल, सरकारकडून कोणतेही आर्थिक योगदान दिले जाणार नाही. तथापि, या नवीन योजनेत, सरकार अनेक वेगवेगळ्या योजनांचा समावेश करून एक सार्वत्रिक पेन्शन योजना तयार करणार आहे.
सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे, या नवीन युनिव्हर्सल पेन्शन योजनेत (Universal Pension Yojana), सरकार केवळ सर्व पगारदार कर्मचाऱ्यांनाच नव्हे तर स्वयंरोजगार करणाऱ्यांनाही पेन्शनच्या कक्षेत आणण्याचे उद्दिष्ट ठेवत आहे. प्रस्ताव दस्तऐवज तयार झाल्यानंतर, भागधारकांकडून सूचना मागवल्या जातील. अहवालांनुसार, विद्यमान नवीन पेन्शन प्रणाली (NPS 18-70 वर्षे वयोगटातील सर्व भारतीय नागरिकांना उपलब्ध आहे.
या योजनेत परदेशात राहणारे लोक देखील समाविष्ट आहेत. कॉर्पोरेट्स देखील या (Universal Pension Yojana) योजनेचा पर्याय निवडू शकतात आणि त्यांचे फायदे त्यांच्या कर्मचाऱ्यांना देऊ शकतात. याव्यतिरिक्त, प्रधानमंत्री श्रम योगी मान-धन योजना (Mann-Dhan Yojana) असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना वृद्धापकाळाची सुरक्षा प्रदान करते, जे NPS किंवा इतर विमा योजनांमध्ये समाविष्ट नाहीत आणि करदाते नाहीत.
ही (Universal Pension Yojana) योजना वयाच्या 60 व्या वर्षानंतर किमान मासिक 3,000 रुपये पेन्शनची हमी देते. जर एखाद्या पेन्शनधारकाचा मृत्यू झाला तर त्याच्या जोडीदाराला कुटुंबाच्या आधार म्हणून पेन्शनच्या 50% रक्कम मिळेल. जर लाभार्थीचा 60 वर्षापूर्वी मृत्यू झाला तर त्यांचा जोडीदार पैसे काढण्याच्या नियमांनुसार योगदान देणे सुरू ठेवू शकतात.
याशिवाय, (Universal Pension Yojana) सरकार प्रधानमंत्री श्रम योगी मान-धन योजना (Mann-Dhan Yojana) देखील चालवते, जी असंघटित क्षेत्रातील कामगारांसाठी वृद्धापकाळाची सुरक्षा सुनिश्चित करते. या योजनेसाठी अर्जदार NPS, कर्मचारी राज्य विमा महामंडळ योजनांमध्ये समाविष्ट नसावा आणि तो आयकरदाताही नसावा.