बीजिंग (China-Japan Summit) : अमेरिकेचे दोन मित्र जपान आणि (China-Japan) दक्षिण कोरिया यांनी तब्बल 5 वर्षांनी चीनसोबत ऐतिहासिक शिखर परिषद घेतली असून जगाच्या नजरा या शिखर परिषदेकडे लागल्या आहेत. चीनचे पंतप्रधान ली केकियांग, जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा (PM Fumio Kishida) आणि यजमान दक्षिण कोरियाचे अध्यक्ष यून सुक-येओल यांनी विविध मुद्द्यांवर चर्चा करण्यासाठी सोल येथे त्रिपक्षीय शिखर परिषद घेतली.
जगभरात दोन युद्ध सुरू असताना, तसेच अनेक भागात अशांतता आणि तणावपूर्ण परिस्थिती आहे. जिथे कधीही युद्ध सुरू होऊ शकते. अशा वेळी तब्बल 5 वर्षांच्या कालावधीनंतर तिन्ही नेत्यांची भेट झाली आहे. सध्या एकविसाव्या शतकापेक्षा संपूर्ण जग अधिक विभागलेले दिसते. मागील त्रिपक्षीय (China-Japan Summit) शिखर परिषद, जी वार्षिक कार्यक्रम असणार होती. डिसेंबर 2019 मध्ये चीनच्या चेंगडू शहरात आयोजित करण्यात आली होती. त्यानंतर कोविड -19 उद्रेकामुळे ती स्थगित करण्यात आली होती.
Leaders from China, Japan, and South Korea met for their first three-way talks in four years in Seoulhttps://t.co/hFOtgdHUDB pic.twitter.com/tuIJxUb0rT
— Reuters (@Reuters) May 28, 2024
त्रिपक्षीय शिखर परिषदेच्या मोठ्या गोष्टी
1- अस्थिर जागतिक व्यवस्था
यूएस सहयोगी दक्षिण कोरिया आणि (China-Japan) जपान यांच्याशी उच्च पातळीवर संवाद वाढवण्याच्या चीनच्या हालचालीमुळे संबंध सुधारण्याचा आणि प्रादेशिक संकटांना सामोरे जाण्याचा त्याचा हेतू दर्शवू शकतो. चीन सध्या आर्थिक संकटाचा सामना करत असून, त्याला कोणत्याही नव्या संघर्षात अडकायचे नाही.
2- व्यापार आणि पुरवठा साखळी
कोविड-19 साथीच्या रोगाने व्यापार मार्गांच्या पुरवठा साखळीवर वाईट परिणाम केला होता. परंतु साथीच्या रोगानंतर, (Russia-Ukraine war) रशिया-युक्रेन युद्ध, इस्रायल-हमास संघर्ष आणि लाल समुद्रातील हुथी बंडखोरांच्या हल्ल्यामुळे पुरवठा साखळी आणि व्यापार मार्ग धोक्यात आले आहेत. ज्याचा परिणाम जगभरातील व्यवसायावर होत आहे.
3- दक्षिण चीन समुद्र वाद
जपानचे पंतप्रधान फुमियो किशिदा (PM Fumio Kishida) यांनी बैठकीच्या बाजूला पत्रकारांना सांगितले की, दक्षिण चीन समुद्रातील चीनच्या आक्रमकतेचा चीनच्या पंतप्रधानांसमवेत आवाज उठवला गेला. चीन दक्षिण चीन समुद्राच्या संपूर्ण भागावर दावा करतो. ब्रुनेई, फिलिपिन्स, व्हिएतनाम आणि इंडोनेशियासारखे दक्षिण चीन समुद्राच्या किनारी देश देखील दक्षिण चीन समुद्राच्या विविध भागांवर दावा करतात. परंतु चीन आपला हक्क नाकारतो दावे.
4- उत्तर कोरिया फॅक्टर
जपानचे पंतप्रधान (Japanese PM) आणि दक्षिण कोरियाचे राष्ट्राध्यक्ष यांनी उत्तर कोरियाच्या अण्वस्त्र कार्यक्रमांबाबत वेगवेगळ्या बैठकांमध्ये चिंता व्यक्त केली आहे. चीन हा उत्तर कोरियाचा मित्र आहे, तर जपान आणि दक्षिण कोरिया हे अमेरिकेचे मित्र असल्याचा दावा करतात. जपान आणि दक्षिण कोरिया चीनला आग्रह करत आहेत की, त्यांनी उत्तर कोरियाला आपला अण्वस्त्र कार्यक्रम सोडून द्यावा. तथापि, बीजिंगने आपल्या मित्र राष्ट्र प्योंगयांगवर संयुक्त राष्ट्रांचे निर्बंध पूर्णपणे लादलेले नाहीत.
5. आर्थिक आणि इतर सहकार्य
चीन, दक्षिण कोरिया आणि (Japanese PM) जपान हे तिन्ही देश उत्पादन आणि तंत्रज्ञानाचे केंद्र मानले जातात. या बैठकीत व्यवसाय वाढवण्यासंदर्भात अत्यंत महत्त्वाच्या गोष्टींवर चर्चा करण्यात आली. या बैठकीमुळे तिन्ही देशांमधील व्यापाराला पंख मिळू शकतात. चीनने जपान (China-Japan) आणि दक्षिण कोरियाला त्यांच्या औद्योगिक आणि पुरवठा साखळ्यांच्या स्थिरतेचे संरक्षण करण्यासाठी आणि व्यापाराला राजकीय मुद्द्यांपासून वेगळे करण्याचे आवाहन केले आहे.