Firefly Festival: मे आणि जून हे महिने महाराष्ट्राचे खरे निसर्गसौंदर्य (Natural beauty) दाखवतात. या दोन महिन्यांत महाराष्ट्रात मान्सूनच्या पावसाला सुरुवात होते, त्यानंतर निसर्गाने हिरवेगार पांघरलेले असते. पावसाळा सुरू होण्यापूर्वी या दोन महिन्यांत महाराष्ट्रात (Maharashtra) अनेक ठिकाणी फायरफ्लाय उत्सव साजरा केला जातो. होय, हा वर्षाचा काळ आहे जेव्हा अंधारात सर्वत्र फक्त चमकणारे शेकोटी दिसतात, जे आता शहरांमधून पूर्णपणे गायब झाले आहेत. मुलांना निसर्गाच्या या चमचमीत दृश्यांची ओळख करून द्यायची असेल, तर पावसाळ्यापूर्वीचा काळ हा आदर्श मानला जातो. आम्ही तुम्हाला अशाच काही ठिकाणांबद्दल सांगतो, जेथे दरवर्षी फायरफ्लाय फेस्टिव्हल आयोजित केला जातो आणि प्रत्येक वेळी लाखो शेकोटी येथे दिसतात
1. भंडारदरा तलाव
येथे दरवर्षी फायरफ्लाय फेस्टिव्हलदरम्यान कॅम्पिंगचे (Camping) आयोजन केले जाते, ते यावर्षीही होणार आहे. पावसाळ्याच्या अगदी आधी, तुम्ही मित्र, कुटुंब आणि विशेषत: मुलांसोबत या ठिकाणी जाण्याचा विचार करू शकता. जरा कल्पना करा, रात्रीच्या वेळी, जेव्हा चहूबाजूंनी पूर्ण अंधार असतो, तेव्हा भंडारदरा धरणाच्या आजूबाजूच्या परिसरात हलके पिवळे-हिरवे दिवे चमकताना दिसतात… तेही एक-दोन नव्हे तर लाखो किंवा हजारो. गंभीरपणे, लोक फक्त या दृष्टीक्षेपात (Insight) हरवून जातात.
मुंबईपासून अंतर – अंदाजे 160 किमी
कसे पोहोचायचे – भंडारदरा रस्त्याने, ट्रेनने आणि भाड्याने घेतलेली कार किंवा कॅब घेऊन सहज पोहोचता येते.
2. पुरुषवाडी
पुरुषवाडी हे महाराष्ट्रातील पाचनई (Pachnai) गावाजवळ आहे, जिथे दरवर्षी पावसाळ्याच्या सुरुवातीच्या दिवसात फायरफ्लाय महोत्सव आयोजित केला जातो. या ठिकाणाची गणना अशा ठिकाणी केली जाते जिथे शेकोटी जास्त प्रमाणात आढळते. महाराष्ट्रातील अहमदनगर (Ahmednagar) जिल्ह्यातील अकोले तालुक्यातील हे आदिवासी गाव आहे. हे ठिकाण हरिश्चंद्रगड ट्रॅकचा (Harishchandragarh Track) प्रारंभ बिंदू देखील आहे.
मुंबईपासून अंतर – सुमारे 190 किमी
कसे जाल – पुरुषवाडीसाठी सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन इगतपुरी आहे, जे येथून सुमारे 70 किमी अंतरावर आहे. मुंबई (Mumbai) ते इगतपुरी थेट ट्रेन किंवा बस-कॅब सेवा उपलब्ध आहे.
3. राजमाची किल्ला
ज्यांना निसर्गाची आवड आहे पण साहसाची आवड आहे त्यांच्यासाठी फायरफ्लाय फेस्टिव्हलमध्ये सहभागी होण्यासाठी राजमाची किल्ल्यावर (Rajmata Forts) जाणे हा उत्तम पर्याय आहे. हा किल्ला १७ व्या शतकात छत्रपती शिवाजी महाराजांनी (Chhatrapati Shivaji Maharaj) बांधला होता. पावसाळा सुरू झाला की, रोज रात्री अंधार पडल्यानंतर लगेचच इथे शेकोट्यांचा मेळ बसतो आणि लाखो शेकोटी ठिकठिकाणी नाचत असतात. हा किल्ला लोणावळ्याजवळ एक आदर्श ट्रेकिंग पॉइंट म्हणूनही ओळखला जातो.
मुंबईपासून अंतर – अंदाजे 100 किमी
कसे जाल – मुंबईहून रेल्वेने राजमाची किल्ल्यावर जाण्यासाठी कल्याण स्टेशनवरून रेल्वेने लोणावळा गाठावे. त्यानंतर लोणावळ्याहून उदेवाडी गावातून पायी चालत राजमाची किल्ल्यावर पोहोचता येते किंवा लोणावळ्याहून गाडी भाड्याने घेऊन या किल्ल्यावर पोहोचता येते. याशिवाय तुम्हाला हवे असल्यास मुंबई-पुणे (Pune) द्रुतगती मार्गाने मुंबईहून थेट या किल्ल्यावर जाता येते.
4. साम्रद
महाराष्ट्रातील साम्रद हे असे ठिकाण आहे जिथे या शेकोटी शोधण्यासाठी तुम्हाला कोणतीही अडचण करण्याची गरज नाही. हे ठिकाण रतनगड आणि संधान व्हॅलीजवळ (Sandhan Valley) आहे. आजोबा किल्ला आणि कळसूबाई शिखर या ठिकाणापासून अगदी जवळ असल्याने साहसप्रेमींसाठी हे ठिकाण स्वर्गाहून कमी नाही.
मुंबईपासून अंतर – अंदाजे 228 किमी
कसे जाल – मुंबईहून साम्रदला जाण्यासाठी कल्याण जंक्शनवरून आसनगावला जाण्यासाठी ट्रेन पकडावी. मग तिथून तुम्ही साम्रदला टॅक्सी घेऊ शकता.
फायरफ्लाय फेस्टिव्हलला जाण्यासाठी खास टिप्स:
मान्सूनच्या (Monsoon) आगमनापूर्वी फायरफ्लाय फेस्टिव्हल नेहमीच साजरा केला जातो. त्यामुळे त्यावर आधारित तुमच्या योजना बनवा.
हा सण ग्रामीण भागात साजरा होत असल्याने कीटकांपासून (Insects) स्वतःचे संरक्षण करण्यासाठी क्रीम किंवा लोशन किंवा स्प्रे सोबत ठेवा.
कॅम्पिंगसाठी नेहमी तंबू आणि आरामदायक कपडे ठेवा.
अंधारात उडणाऱ्या शेकोटीचे दृश्य कॅमेऱ्यात कैद करून ते कायमस्वरूपी आपल्याजवळ ठेवण्याची संधी कोणी कशी गमावू शकेल? त्यामुळे रात्रीच्या अंधारातही चांगली छायाचित्रे (Photographs) काढता यावीत यासाठी कॅमेरा सोबत ठेवा.
स्थानिक मार्गदर्शकाच्या सूचनांचे पालन करण्याचे सुनिश्चित करा. लक्षात ठेवा, स्थानिकांना ठिकाण आणि निसर्गाबद्दल तुमच्यापेक्षा जास्त माहिती असेल.
शेकोटी पाहताना मर्यादा ओलांडू नका. निसर्गाचा आदर करा. जास्त आवाज किंवा प्रकाश निसर्ग आणि शेकोटीला हानी पोहोचवू शकतो.
