Heart attack: हृदयविकाराचा झटका ॲस्पिरिनच्या सेवनाने टाळता येऊ शकतो, याविषयी यापूर्वीही अनेकदा बोलले गेले आहे, परंतु नुकतेच जर्नल ऑफ अमेरिकन हार्ट असोसिएशनच्या (American Heart Association) एका अभ्यासात असे समोर आले आहे की, छातीत अचानक तीव्र वेदना होत असल्यास त्याची चार कारणे असू शकतात. यासाठी एस्पिरिनच्या गोळ्या काही तासांत घ्याव्यात.यामुळे हृदयविकाराचा धोका (Heart disease) कमी होऊ शकतो.
ॲस्पिरिनने अमेरिकेत 13,980 लोकांचे प्राण वाचवले
“युनायटेड स्टेट्समध्ये (United States) अकाली हृदयविकाराचा झटका रोखण्यासाठी छातीत दुखल्यानंतर ऍस्पिरिनचे स्व-प्रशासन” या अभ्यासातून असा निष्कर्ष काढण्यात आला आहे की 325 मिलीग्राम ऍस्पिरिनच्या प्रारंभिक सेवनाने 2019 मध्ये यूएसमध्ये 13,980 तीव्र मायोकार्डियल इन्फेक्शनचा (Myocardial infarction) धोका कमी झाला. मृत्यूला उशीर होण्याची अपेक्षा होती. डॉक्टरांच्या (Doctor) मते, तुम्ही एस्पिरिनचे सेवन सावधगिरीने केले पाहिजे. तथापि, जर रुग्णाला छातीत तुटण्यासारखे तीव्र वेदना होत असतील आणि त्याला खूप घाम येऊ लागला असेल आणि चक्कर येत असेल तर अशा स्थितीत तो 325 मिलीग्राम एस्पिरिनच्या तीन गोळ्या क्रश करून लगेच खाऊ शकतो. याशिवाय, तो 5mg sorbitrate त्याच्या जिभेखाली ठेवू शकतो जेणेकरून छातीत होणारा त्रास कमी करता येईल.
ही खबरदारी घेऊन ऍस्पिरिन घेता येते
अपोलो हॉस्पिटल्समधील अपोलो महाधमनी कार्यक्रमाचे वरिष्ठ सल्लागार आणि सर्जिकल हेड डॉ निरंजन हिरेमठ (Dr. Niranjan Hiremath) म्हणाले, “आम्ही छातीत तीव्र वेदना किंवा अस्वस्थता, हात, मान किंवा जबडा जडपणाची भावना, श्वास घेण्यास त्रास होणे, घाम येणे, यांसारखी लक्षणे नोंदवतो. “TOI ने अहवाल दिला. किंवा चक्कर येण्यासारख्या लक्षणांसाठी ऍस्पिरिन घेण्याची शिफारस करा, जी संभाव्य हृदयविकाराची चिन्हे आहेत.” ते म्हणाले की ऍस्पिरिन रक्त पातळ करण्यास आणि गोठण्याची प्रक्रिया कमी करण्यास मदत करू शकते. डॉ समीर कुब्बा, धर्मशिला नारायण हॉस्पिटलचे (Hospital) हृदयरोग विभागाचे संचालक आणि वरिष्ठ सल्लागार म्हणाले, “ॲस्पिरिन सायक्लो-ऑक्सिजनेस रोखून प्लेटलेट विरोधी एजंट म्हणून कार्य करते, ज्यामुळे थ्रोम्बोक्सेन A2 चे उत्पादन कमी होते, जो “प्लेटलेट एकत्रीकरणास प्रोत्साहन देतो आणि अणू” रक्तवहिन्यासंबंधीचा संकोचन.” ही यंत्रणा रक्ताच्या गुठळ्या तयार होण्यास प्रतिबंध करण्यास मदत करते ज्यामुळे कोरोनरी धमन्या अवरोधित होतात आणि हृदयविकाराचा झटका येऊ शकतो. ते म्हणाले की छातीत दुखू लागल्यानंतर ताबडतोब ऍस्पिरिन घेणे आवश्यक आहे ज्यामुळे मृत्यूचे प्रमाण कमी होईल आणि रक्ताच्या गुठळ्या (Blood clots) तयार होण्याची प्रगती थांबवून परिणाम सुधारावेत.
डॉक्टर काय म्हणतात
तथापि, ज्यांना ऍस्पिरिनची ऍलर्जी आहे त्यांनी ते टाळावे. श्री बालाजी ॲक्शन मेडिकल इन्स्टिट्यूटचे (Action Medical Institute) इंटरव्हेंशनल कार्डिओलॉजी सल्लागार डॉ संजय परमार म्हणाले, “आम्ही इतर नॉन-स्टेरॉइडल अँटी-इंफ्लॅमेटरी औषधे, सक्रिय गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल रक्तस्राव, रक्तस्त्राव विकार किंवा गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल अल्सर किंवा रक्तस्त्राव स्ट्रोकचा इतिहास असलेल्या लोकांना टाळण्यासाठी शिफारस करतो. ऍस्पिरिनची शिफारस करतो.” मॅक्स सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल, साकेत येथील कार्डिओलॉजीचे (Cardiology) ग्रुप चेअरमन डॉ. बलबीर सिंग म्हणाले की, ऍस्पिरिनचा दुष्परिणाम म्हणून रक्तस्त्राव होऊ शकतो, परंतु सामान्यत: एकाच डोसने होत नाही. पेप्टिक अल्सरच्या प्रकरणांमध्ये ऍस्पिरिनमुळे जास्त रक्तस्त्राव होऊ शकतो हे त्यांनी मान्य केले. तथापि, हृदयविकाराचा झटका आल्यास रुग्णालयात पोहोचण्यासाठी पुरेसा वेळ असेल, अशा आपत्कालीन परिस्थितीत ऍस्पिरिन फायदेशीर ठरू शकते यावर प्रकाश टाकून त्यांनी आश्वासन दिले. तथापि, जर रुग्णांना हृदयविकाराचा किंवा पक्षाघाताचा इतिहास नसेल, तर त्यांनी डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्याशिवाय दीर्घकाळ ऍस्पिरिन घेऊ नये. सर गंगाराम हॉस्पिटलच्या कार्डिओलॉजी विभागाचे वरिष्ठ सल्लागार डॉ. अश्वनी मेहता यांनी सावध केले, “अशा रुग्णांमध्ये रक्तस्त्राव होण्याचा धोका हृदयविकाराचा झटका रोखण्याच्या फायद्यापेक्षा जास्त असतो.”
