वाशिंग्टन/नवी दिल्ली (Indian Air Force) : अमेरिकेने भारतासोबत मोठा विश्वासघात केला आहे, ज्यामुळे भारतीय हवाई दल (Indian Air Force) अडकले आहे. अमेरिका भारताला LCA तेजस Mk-1A लढाऊ विमानाचा पुरवठा करण्यास सतत विलंब करत आहे. त्यामुळे या लढाऊ विमानाची निर्मिती होत नाही. स्वावलंबी भारताच्या संकल्पानुसार, स्थानिक पातळीवर विकसित LCA Mk-1A हे लढाऊ विमान या वर्षीच्या फेब्रुवारीपर्यंत हवाई दलाकडे सुपूर्द केले जाणार होते, मात्र HAL ला भारतीय संरक्षण उद्योगाची शान मानली जाणारी ही लढाऊ विमाने ताब्यात घेता आली नाहीत.
अमेरिका विमानाच्या इंजिनांचा पुरवठा नाही?
एचएएल 31 मार्च 2024 पर्यंत 2 लढाऊ विमाने आणि 31 मार्च 2025 पर्यंत 18 लढाऊ विमाने भारतीय हवाई दलाला सुपूर्द करणार होते. मात्र आता या विमानांची डिलिव्हरी जुलैच्या अखेरीस सुरू होण्याची अपेक्षा आहे. वितरण वेळापत्रकातील हा बदल Mk-1A साठी F404-IN20 इंजिनच्या पुरवठ्यात झालेल्या विलंबामुळे HAL आणि GE Aerospace मधील पुरवठा साखळी समस्यांमुळे झाला आहे.
भारतीय वायुसेना आपले ऑपरेशन पूर्ण वेगाने चालविण्यासाठी 42 स्क्वॉड्रनची आवश्यकता आहे. आधीच लढाऊ विमानांची कमतरता आहे आणि सध्या भारताकडे फक्त 31 स्क्वाड्रन्स शिल्लक आहेत. याशिवाय हवाई दलाच्या ताफ्यातील जुनी रशियन एमआयजी विमाने तेजस लढाऊ विमानांनी बदलून आपल्या स्क्वाड्रनची ताकद पूर्ण करण्याचा भारताचा प्रयत्न आहे, मात्र अमेरिकेमुळे सतत विलंब होत आहे.
नवीन लढाऊ विमानांमध्ये जुनी इंजिने?
लढाऊ विमानांची डिलिव्हरी सुरू करण्यास उशीर झाल्यामुळे, (Indian Air Force) भारतीय संरक्षण मंत्रालयाने एक आढावा बैठक घेतली. एचएएलला मार्च 2025 पर्यंत 18 विमानांच्या वितरणाची अंतिम मुदत पूर्ण करण्यास सांगितले. एचएएलने असेही म्हटले आहे की, ते मार्च 2025 पर्यंत 18 जेट विमानांचे कराराचे लक्ष्य पूर्ण करणार आहे. योग्य वेळी इंजिन मिळाले तरच HAL विमाने (HAL Aircraft) वितरित करू शकते. अन्यथा नवीन विमानात जुनी F404-IN20 इंजिने बसवावी लागतील! एप्रिल 2024 मध्ये प्रकाशित झालेल्या मॅकिन्से अँड कंपनीच्या विश्लेषणानुसार, 2020 पासून, कच्चा माल, तयार कास्टिंग आणि फोर्जिंग्स, सेमीकंडक्टर आणि इलेक्ट्रॉनिक्स घटकांसह, विमान निर्मितीसाठी आवश्यक असलेले अनेक घटक मिळविण्यासाठी OEM ने संघर्ष केला आहे.
भारताला इंजिन पुरवण्यास विलंब का?
सध्याच्या भौगोलिक-राजकीय तणाव आणि निर्बंधांमुळे एरोस्पेस उद्योगाच्या पुरवठा साखळीवर गंभीर परिणाम झाला आहे. अमेरिकन निर्बंधांमुळे शस्त्रास्त्र पुरवठ्याबाबत आणखी अनेक समस्या वाढू शकतात. (Indian Air Forc)e भारताचे विमान इंजिनसाठी GE एरोस्पेसवर अवलंबित्व हे जोरदारपणे सूचित करते की, भारताने स्वतःचा कच्चा माल आणि इलेक्ट्रॉनिक्स पुरवठा साखळी सुरक्षित केली पाहिजे.
