इंटरनेट वापरकर्त्यांची संख्या होणार 900 दशलक्ष
नवी दिल्ली (Internet Usage) : महिलांच्या वाढत्या सहभागासह ग्रामीण भारतात इंटरनेट वापर वाढत आहे. यावर इंटरनेट अँड मोबाइल असोसिएशन ऑफ इंडिया (IAMAI) आणि मार्केटिंग डेटा आणि विश्लेषण कंपनी कंतार यांनी संयुक्तपणे संकलित केलेल्या “इंटरनेट इन इंडिया रिपोर्ट 2024” नुसार, भारतातील इंटरनेट वापरकर्ते या वर्षी 900 दशलक्ष ओलांडतील. वापरकर्ते संख्येत हा स्फोट डिजिटल सामग्रीसाठी इंडिक भाषांच्या (Indic Languages) वाढत्या वापरामुळे झाला आहे.
ग्रामीण भारतात अभूतपूर्व वाढ!
अहवालानुसार, 2024 मध्ये भारतातील सक्रिय इंटरनेट वापरकर्ते 886 दशलक्षांपर्यंत पोहोचले आहेत, जे वर्षानुवर्षे आठ टक्के वाढ आहे. ही अभूतपूर्व वाढ ग्रामीण भारतात झाली आहे. ज्यामध्ये 488 दशलक्ष वापरकर्ते आहेत, जे एकूण इंटरनेट वापरकर्त्यांपैकी 55 टक्के आहेत.
भारतात इंटरनेट (Internet) वापरात वाढ ही इंटरनेट वापराला आकार देण्यासाठी इंडिक भाषांच्या वाढत्या वापरामुळे झाली आहे. अहवालानुसार, जवळजवळ 98 टक्के वापरकर्त्यांनी भारतीय भाषांमधील सामग्री वापरली. ज्यामध्ये तमिळ, तेलुगू आणि मल्याळम या सर्वात लोकप्रिय भाषा म्हणून उदयास आल्या. शहरी इंटरनेट वापरकर्त्यांपैकी 57 टक्क्यांहून अधिक लोक प्रादेशिक भाषांमधील सामग्री वापरण्यास प्राधान्य देतात, जे प्लॅटफॉर्मवर प्रादेशिक सामग्रीची (Regional Content) वाढती मागणी अधोरेखित करते.
तंत्रज्ञान संचालक विश्वप्रिया भट्टाचार्य यांचे मत…
“गेल्या वर्षभरात एआय एक महत्त्वपूर्ण गेम चेंजर (Game Changer) म्हणून उदयास आला आहे. दहापैकी नऊ इंटरनेट वापरकर्त्यांनी एम्बेडेड एआय क्षमता असलेल्या ऍप्स संवाद साधला आहे. AI चे फायदे आता इंटरनेट वापरकर्त्यांच्या एका लहान वर्गापुरते मर्यादित राहिलेले नाहीत तर संपूर्ण वापरकर्त्यांच्या स्पेक्ट्रममध्ये पसरले आहेत,” असे दक्षिण आशियातील कांतार इनसाइट्सच्या बी2बी (Kantar Insights’ B2B) आणि तंत्रज्ञान संचालक विश्वप्रिया भट्टाचार्य (Vishwapriya Bhattacharya) म्हणाले. भट्टाचार्य यांच्या मते, AI भोवती असलेली व्यापक स्वीकृती आणि उत्साह डिजिटल कंपन्यांना भारतात पुढील पिढीतील एआय वैशिष्ट्ये सादर करण्यास प्रोत्साहित करेल. “त्याच वेळी, या कंपन्यांनी त्यांचे उपाय अचूक आणि नैतिक आहेत याची खात्री करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.”
अपारंपारिक उपकरणांचा अवलंब!
नवीनतम अहवाल भारतातील कमी होत चाललेल्या डिजिटल लिंग (Digital Gender) अंतरावर देखील प्रकाश टाकतो, देशातील सर्व इंटरनेट वापरकर्त्यांपैकी 47 टक्के महिला आहेत; हे आतापर्यंतचे सर्वाधिक आहे. ग्रामीण भारतात, 58 टक्के वापरकर्ते शेअर्ड डिव्हाइस (Shared Device) वापरकर्त्यांचा एक महत्त्वाचा भाग आहेत, जे डिजिटल ऍक्सेस (Digital Access) अधिक समावेशक बनवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण प्रगती आहे. अहवालात हे देखील दाखवले आहे की, भारत स्मार्ट टीव्ही आणि स्मार्ट स्पीकर्स सारख्या अपारंपारिक उपकरणांचा (Equipment) अवलंब करण्यात कसा आघाडीवर आहे, ज्याने 2023 ते 2024 दरम्यान 54 टक्के वाढ नोंदवली.