नवी दिल्ली (Lignosat) : लाकडापासून बनवलेला उपग्रह अवकाशात पाठवणारा जपान हा जगातील पहिला देश बनला आहे. अवकाशात पाठवलेला उपग्रह पूर्णपणे लाकडापासून बनलेला आहे. हे करण्यामागील जपानचा उद्देश म्हणजे (lignosat) लाकूड अवकाशात कसे टिकते हे समजून घेणे. जर जपानने (Japan) केलेले हे परीक्षण यशस्वी झाले, तर भविष्यात अवकाशात अनेक नवीन गोष्टी करणे सोपे होईल. हे उपग्रह कसे काम करते आणि जर ते अवकाशात (Space) टिकले तर त्याचा काय फायदा होईल हे जाणून घ्या.
लाकडापासून बनवलेला हा उपग्रह आहे तरी कसा?
जपानने अवकाशात पाठवलेल्या लाकडी उपग्रहाचे नाव ‘लिग्नोसॅट’ (lignosat) आहे. ज्यामध्ये लिग्नमचा अर्थ लाकूड (Wood) असा होतो. हा शब्द लॅटिन (Latin) भाषेतून आला आहे. क्योटो विद्यापीठ (Kyoto University) आणि सुमितोमो फॉरेस्ट्री (Sumitomo Forestry) यांच्या सहकार्याने हा उपग्रह विकसित करण्यात आला आहे. त्याच वेळी, ते अवकाशात सोडण्याचे काम जपान एरोस्पेस एक्सप्लोरेशन एजन्सी (JAXA) द्वारे केले गेले आहे. लाकडी उपग्रह कठीण परिस्थिती कशी हाताळतो. हे पाहणे खूप मनोरंजक असेल.
Wood you look at that! LignoSat recently deployed from @Space_Station. @JAXA_en's wooden satellite investigates how wood survives in the space environment and transmits data. Findings could offer a more sustainable alternative to conventional satellites. https://t.co/jD6OmunG4w pic.twitter.com/voK3DBKb5i
— ISS Research (@ISS_Research) December 13, 2024
उपग्रह (Satellite) मोहिमांच्या माध्यमातून, आपल्याला पर्यावरणपूरक गोष्टींद्वारे अवकाशाबद्दल जाणून घ्यायचे आहे. जर ते यशस्वी झाले तर भविष्यात तेथे लाकडी घरे बांधणे सोपे होऊ शकते. लाकूड इतर साहित्यांपेक्षा खूपच हलके असते आणि ते अवकाशात वितळण्याची शक्यता नसते.
अंतराळ तंत्रज्ञानाची चाचणी घेण्याचा प्रयत्न करत आहे!
टेकएक्स्प्लोरिस्टच्या (Techexplorist) मते, लिग्नोसेट होनोकी मॅग्नोलिया (Magnolia) लाकडाचा वापर करून विकसित करण्यात आला. 10 सेमी लांबीचा हा उपग्रह पारंपारिक जपानी लाकूडकाम तंत्रांचा वापर करून अचूकतेने तयार करण्यात आला आहे. लाकडी उपग्रह स्पेसएक्स-31 (SpaceX-31) च्या ड्रॅगन कार्गो वाहनातून प्रक्षेपित करण्यात आला आणि आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावरून जेईएम स्मॉल सॅटेलाइट ऑर्बिटल डिप्लॉयर-30 वापरून तैनात करण्यात आला.
अनेक सेन्सर बसवले आहेत
लिग्नोसॅट (lignosat) उपग्रहाच्या लाकडी पॅनेलवर अनेक सेन्सर बसवलेले आहेत, जे डेटा गोळा करण्याचे काम करतात. यामध्ये, तापमानाचे वेगवेगळ्या प्रकारांमध्ये निरीक्षण केले जाते. रेडिएशन एक्सपोजर तपासले जाते. संशोधक हे देखील शोधण्याचा प्रयत्न करत आहेत की, अशी कोणती ठिकाणे आहेत जिथे लाकूड अजिबात टिकू शकत नाही. जर जपानची ही चाचणी यशस्वी झाली तर पर्यावरणपूरक उपग्रह अवकाशात पाठवता येतील. शाश्वत साहित्यापासून बनवलेले उपग्रह देखील स्वस्त असण्याची अपेक्षा आहे.