मुंबई (Maharashtra farmers) : हवामान बदल आणि नैसर्गिक आपत्तींमुळे शेतकरी दीर्घकाळापासून (crop insurance) पिकांच्या नुकसानीला सामोरे जात आहेत. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा देत महाराष्ट्र सरकारने विमा योजना सुरू केली आहे. शेतकऱ्यांच्या पिकांसाठी ही विमा योजना सुरू करण्याचा महाराष्ट्र सरकार एकनाथ शिंदे यांचा उद्देश (CM Eknath Shinde) नैसर्गिक आपत्तींमुळे शेतकऱ्यांची पिके नष्ट झाल्यास त्यांना मदत करणे हा आहे. गेल्या वर्षी अनपेक्षित हवामानामुळे महाराष्ट्रात पिकांचे मोठे नुकसान झाले होते, त्यानंतर सरकारने हा निर्णय घेतला.
हवामान बदलाच्या दुष्परिणामांमुळे (Unseasonal rain) अवकाळी पाऊस, गारपीट, पूर, दुष्काळ आदींमुळे पिके उद्ध्वस्त झाली असून, त्यामुळे शेतकरी आर्थिक संकटात सापडला आहे. या समस्येला तोंड देण्यासाठी महाराष्ट्राने 1 रुपये व्याजदराने (crop insurance) पीक विमा सुरू केला आहे. या उपक्रमामुळे लहान शेतकऱ्यांना फायदा होण्याची अपेक्षा आहे, जे उच्च विम्याच्या हप्त्यांसह संघर्ष करत आहेत. राज्याचे उपमुख्यमंत्री आणि अर्थमंत्री देवेंद्र फडणवीस (Devendra Fadnavis) यांनी यापूर्वीच शेतकऱ्यांकडून 2 टक्के व्याज आकारले जात असल्याचे सांगितले होते. मात्र आता केवळ 1 रुपयात पीक विमा देण्याचा सरकारचा विचार आहे. यासाठी शासनाने कोट्यवधी रुपयांचा निधी दिला होता.
माहितीनुसार, नैसर्गिक आपत्तीमुळे पिकांचे नुकसान भरून काढण्यासाठी भारतात अगोदरच (PM Fasal Bima Yojana) प्रधानमंत्री फसल विमा योजना लागू केली आहे. या योजनेअंतर्गत शेतकरी पीक संरक्षणासाठी निश्चित विमा (crop insurance) हप्ता भरतात. त्या बदल्यात पिकाचे नुकसान झाल्यास विमा कंपन्या आणि केंद्र व राज्य सरकार अंशतः भरपाई देतात. तथापि, महाराष्ट्राची नवीन योजना शेतकऱ्यांना कमीत कमी खर्चात राज्यस्तरीय उपाय प्रदान करते.
नवीन विमा उपक्रम विशेषतः त्यांच्यासाठी फायदेशीर आहे जे लहान भूखंडावर शेती करतात किंवा जास्त प्रीमियम घेऊ शकत नाहीत. (PM Fasal Bima Yojana) प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेअंतर्गत रब्बी पिकांसाठी 1.5 टक्के, खरीप पिकांसाठी 2 टक्के आणि बागायती पिकांसाठी 5 टक्के विमा हप्ता आहे. महाराष्ट्राच्या नव्या योजनेमुळे शेतकऱ्यांवरील (Maharashtra farmers) हा बोजा कमी करण्याचे सरकारचे उद्दिष्ट आहे.
