वॉशिंग्टन (NASA Spacecraft) : अमेरिकन स्पेस एजन्सी NASA ने पृथ्वीचे रहस्य जाणून घेण्यासाठी ऑक्टोबर 2023 मध्ये ‘सायकी’ मोहीम सुरू केली. याबाबत नासाला पृथ्वीपासून 14 कोटी मैल दूर असलेल्या ‘सायकी’ या अंतराळयानातून लेझर संदेश मिळाला आहे. नासाच्या अंतराळ मोहिमेअंतर्गत, ‘सायक 16’ (Psyche 16) नावाच्या लघुग्रहाकडे एक अंतराळ यान पाठवण्यात आले आहे, ज्याने आता खोल अंतराळातून एक मोठा खुलासा केला आहे.
140 दशलक्ष मैल दूरवरून आलेला लेझर संदेश
पृथ्वीला खोल अंतराळातून गूढ सिग्नल मिळाल्याचा खुलासा नासाने केला आहे. अंदाजे 140 दशलक्ष मैल दूर असलेल्या सायकीपासून सिग्नलचा उगम झाला. हे ज्ञात आहे की ऑक्टोबर 2023 मध्ये NASA ने एक अंतराळ मोहीम सुरू केली. ज्यामध्ये ‘सायक 16’ (Psyche 16) नावाच्या लघुग्रहाकडे एक अंतराळ यान पाठवले गेले होते. जे मुख्यतः धातूचे बनलेले आहे असे मानले जाते. जे आपल्या सौर यंत्रणेत दुर्मिळ आहे. हा लघुग्रह मंगळ आणि गुरू या ग्रहांच्या दरम्यान असलेल्या लघुग्रहाच्या पट्ट्यात असल्याचे सांगितले जाते.
सैकी DSOC प्रणालीसह सुसज्ज
मानस डीप स्पेस ऑप्टिकल कम्युनिकेशन्स म्हणजेच DSOC प्रणालीने सुसज्ज आहे. अंतराळात लेझरद्वारे संदेश पाठवणे हा त्याचा उद्देश आहे. हे सध्याच्या सर्व कनेक्शन पद्धतींपेक्षा खूप वेगवान आहे. सायकी मुख्यत्वे रेडिओ फ्रिक्वेन्सी कम्युनिकेशन्स वापरत असूनही, ऑप्टिकल कम्युनिकेशन तंत्रज्ञानाने त्याची क्षमता सिद्ध केली आहे.
पृथ्वी आणि सूर्य यांच्यातील अंतराच्या 1.5 पट
या कामगिरीमध्ये (Laser Communication) लेझर कम्युनिकेशन्स डेमोने सायकेच्या रेडिओ फ्रिक्वेन्सी (Psyche’s Radio) ट्रान्समीटरसह इंटरफेस केल्यानंतर 140 दशलक्ष मैल दूरवरून अभियांत्रिकी डेटा यशस्वीरित्या प्रसारित केला. जे पृथ्वी आणि सूर्य यांच्यातील अंतराच्या 1.5 पट आहे. दक्षिण कॅलिफोर्नियातील NASA च्या जेट प्रोपल्शन लॅबोरेटरी (JPL) मधील प्रोजेक्ट ऑपरेशन्स लीड मीरा श्रीनिवासन म्हणाल्या की, आमच्या प्रोजेक्टसाठी ही उपलब्धी महत्त्वपूर्ण आहे कारण ऑप्टिकल कम्युनिकेशन्स स्पेसक्राफ्टच्या रेडिओ फ्रिक्वेन्सी कॉम सिस्टमशी इंटरफेस करू शकतात. मीरा श्रीनिवासन यांनी 8 एप्रिल रोजी सुमारे 10 मिनिटांचा डुप्लिकेट स्पेसक्राफ्ट डेटा डाउनलिंक केला होता. हा डुप्लिकेट डेटा लेझरद्वारे पाठवण्यात आला होता. NASA च्या डीप स्पेस नेटवर्क (DSN) वर मानक रेडिओ-फ्रिक्वेंसी कम्युनिकेशन्स चॅनेल वापरून डेटा ग्राउंड कंट्रोलवर प्रसारित केला गेला. ज्याचा उद्देश पारंपारिक पद्धतींपेक्षा लेसर तितक्या प्रभावीपणे कार्य करू शकतात की नाही हे मूल्यांकन करणे हा होता.
अंतराळ संशोधनाला गती देण्याच्या दिशेने एक पाऊल
DSOC नावाच्या सायकी फीचरचा वापर करून नासाचे हे यश प्राप्त झाले. नासा अंतराळ आणि जमीन यांच्यातील लेझर संप्रेषणाच्या क्षमतेची चाचणी करत असल्याची माहिती आहे. जेणेकरून अवकाश संशोधनाला आणखी गती मिळू शकेल. NASA ने मिळवलेले हे यश देखील खूप महत्वाचे आहे. कारण हा लेझर संदेश केवळ रेकॉर्डब्रेक अंतरावर (140 दशलक्ष मैल) पाठविला गेला नाही तर, अंतराळ यानामधून डेटा सामायिक करण्यात देखील तो यशस्वी झाला आहे.