बीजिंग (President Putin) : युक्रेनसोबत सुरू असलेल्या युद्धादरम्यान रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन (President Putin) यांनी चीनच्या शांतता योजनेला पाठिंबा दिला आहे. चीनच्या या योजनेचे पुतीन यांनी तणाव संपवण्याचा अर्थपूर्ण प्रयत्न असल्याचे वर्णन केले आहे. चीनमध्ये पोहोचण्यापूर्वी पुतिन यांनी जिनपिंगचे कौतुक केले आणि ते म्हणाले की, ते शांतता चर्चेसाठी तयार आहेत आणि चीनच्या 12 कलमी शांतता कराराचे समर्थन करतात. पाश्चिमात्य देशांचा दबाव, निर्बंध आणि रशियाचे आर्थिक संकट या पार्श्वभूमीवर पुतिन (President Putin) यांची भेट अनेक अर्थांनी महत्त्वाची आहे.
रशिया-चीनमध्ये 12 सूत्री करार
युक्रेन युद्ध (Ukraine war) संपवण्यासाठी चीनने 12 सूत्री सूत्र मांडले असून, पुतिन यांनी त्याचे स्वागत केले आहे. यामध्ये सर्व देशांच्या सार्वभौमत्वाचा आदर करणे, शांतता चर्चा करणे आणि स्थिर पुरवठा साखळी राखणे यांचा समावेश होतो. पुतीन दोन दिवसांच्या चीन दौऱ्यावर आहेत. यादरम्यान ते चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग (Xi Jinping) यांची भेट घेणार आहेत. (President Putin) पुतिन यांच्या चीन भेटीवर संपूर्ण जगाचे लक्ष लागून आहे. व्लादिमीर पुतिन यांनी अलीकडेच सलग पाचव्यांदा राष्ट्राध्यक्षपदाची शपथ घेतली. राष्ट्रपतीपदाची शपथ घेतल्यानंतर त्यांनी ज्या पद्धतीने चीनची पहिली परदेश दौऱ्यासाठी निवड केली, त्यावरून अनेक अर्थ काढले जात आहेत.
चीनची पहिली परदेश दौऱ्यासाठी निवड
व्लादिमीर पुतिन (President Putin) यांनी अलीकडेच सलग पाचव्यांदा राष्ट्राध्यक्षपदाची शपथ घेतली. राष्ट्रपतीपदाची शपथ घेतल्यानंतर त्यांनी ज्या पद्धतीने चीनची पहिली परदेश दौऱ्यासाठी निवड केली, त्यावरून अनेक अर्थ काढले जात आहेत. भारताच्या दृष्टिकोनातून पुतीन यांच्या चीन दौऱ्याकडे पाहिले तर भारत आणि चीनचे संबंध चांगले राहिलेले नाहीत. मात्र गेल्या दोन वर्षांपासून रशिया आणि युक्रेनमध्ये ज्या पद्धतीने युद्ध सुरू आहे. त्यामुळे रशियाच्या अर्थव्यवस्थेवर वाईट परिणाम झाला आहे. अशा स्थितीत पुतिन यांना त्यांच्या चीन भेटीतून अर्थव्यवस्थेला नवी गती द्यायची आहे.
चीन दौरा रशियाच्या वैयक्तिक हितसाठी महत्त्वाचा
भारताबद्दल बोलताना पीएम मोदींनी राष्ट्राध्यक्ष पुतिन (President Putin) यांना आधीच सांगितले होते की, ही युद्धाची वेळ नाही. चीनचे म्हणणे केवळ रशियाच ऐकत आहे, तर युक्रेनही रशियासोबत भारताचे म्हणणे ऐकत आहे, हे लक्षात घेण्यासारखे आहे. त्याचबरोबर रशियावर निर्बंध असूनही भारत रशियाकडून मोठ्या प्रमाणावर कच्च्या तेलाची खरेदी करत आहे. पाश्चात्य देशांच्या दबावानंतरही भारताने रशियाशी असलेल्या आपल्या पारंपरिक मैत्रीवर परिणाम होऊ दिलेला नाही. अशा स्थितीत पुतिन यांचा चीन दौरा रशियाच्या वैयक्तिक हितसंबंधातून महत्त्वाचा आहे. त्यामुळे याकडे भारताच्या हिताच्या विरोधात पाहिले जाऊ नये.
चीनला पोहोचताच जिनपिंग यांचे कौतुक
चीनमध्ये पोहोचल्यानंतर पुतिन (President Putin) यांनी राष्ट्राध्यक्ष जिनपिंग (Xi Jinping) यांचे कौतुक केले आहे. ते म्हणाले की, परस्पर विश्वास आणि राष्ट्रीय हित लक्षात घेऊन चीनने धोरणात्मक भागीदारी पुढे नेण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. दोन्ही देशांमधील धोरणात्मक भागीदारीमुळेच मी रशियाच्या राष्ट्राध्यक्षपदाची शपथ घेतल्यानंतर चीनला भेट देण्याचा निर्णय घेतला. आगामी काळात आम्ही अंतराळ, उच्च तंत्रज्ञान, कृत्रिम बुद्धिमत्ता, अणुऊर्जा आणि उद्योग क्षेत्रात सहकार्य वाढवण्याचा प्रयत्न करू.
पुतिन यांची भेट का महत्त्वाची?
वास्तविक, रशियाला चीनसोबत पॉवर ऑफ सायबेरिया 2 पाइपलाइन प्रकल्पाचा करार पूर्ण करायचा आहे. या करारानंतर उत्तर रशियातून चीनला नैसर्गिक वायूचा पुरवठा केला जाणार आहे. दोन्ही देशांमधील हा करार अद्याप अपूर्ण आहे. (Ukraine war) युक्रेनसोबत अनेक वर्षांपासून सुरू असलेल्या युद्धामुळे रशियाच्या अर्थव्यवस्थेला फटका बसला आहे. अशा स्थितीत (President Putin) पुतिन चीनच्या माध्यमातून देशाची अर्थव्यवस्था मजबूत करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. दोन्ही देशांमधील व्यापार प्रचंड आहे पण पुतिन यांना तो आणखी वाढवायचा आहे.
