ओडिशा (Odisha Snake Bites) : 2023-24 आणि 2024-25 या आर्थिक वर्षात ओडिशामध्ये एकूण 1,859 सर्पदंशामुळे मृत्यू झाल्याची माहिती राज्याचे महसूल आणि आपत्ती व्यवस्थापन मंत्री सुरेश पुजारी (Suresh Pujari) यांनी अलिकडेच विधानसभेच्या अधिवेशनात दिली. प्राथमिक आकडेवारीनुसार, 2023-24 मध्ये (Odisha Snake Bites) साप चावल्याने 1,150 लोकांचा मृत्यू झाला होता, तर 2024-25 मध्ये 709 अधिक मृत्यूची नोंद झाली होती.
राज्य सरकार (Odisha Snake Bites) सर्पदंशग्रस्तांच्या कुटुंबियांना राज्य आपत्ती प्रतिसाद निधी (SDRF) द्वारे भरपाई देते. या प्रक्रियेत स्थानिक पातळीवरील तपासणी आणि शवविच्छेदन अहवाल समाविष्ट आहे. आमदार सुभाषिनी जेना यांनी विचारलेल्या प्रश्नाच्या उत्तरात मंत्री पुजारी यांनी ही माहिती दिली. कटक जिल्ह्यात सर्वाधिक 162 मृत्यू झाले, त्यानंतर गंजममध्ये 155, बालासोरमध्ये 139, केओंझारमध्ये 132 आणि सुंदरगडमध्ये 102 जणांचा मृत्यू झाला. गजपती जिल्ह्यात सर्वात कमी मृत्यू झाले, फक्त दहा प्रकरणे झाली.
भरपाई वितरण
2023-24 या वर्षात 1,150 मृत्यूची नोंद झाली आहे, त्यापैकी 1,022 बळींच्या कुटुंबियांना भरपाई वाटप करण्यात आली आहे. 22 दावे फेटाळण्यात आले आणि 106 प्रकरणे विविध प्रशासकीय पातळीवर प्रलंबित आहेत. पुढच्या वर्षी, 709 नोंदवलेल्या प्रकरणांपैकी 435 पीडितांच्या कुटुंबियांना सानुग्रह अनुदान देण्यात आले. पूर्ण चौकशीनंतर आठ दावे फेटाळण्यात आले, तर 266 प्रकरणे अजूनही पुनरावलोकनाधीन आहेत.
प्रलंबित प्रकरणे आणि प्रशासकीय विलंब
मंत्री पुजारी (Suresh Pujari) म्हणाले की, प्रलंबित प्रकरणे सोडवण्यास होणारा विलंब मुख्यतः व्हिसेरा अहवाल आणि इतर आवश्यक कागदपत्रांची वाट पाहण्यामुळे झाला. हे खटले सध्या तहसीलदार, उपजिल्हाधिकारी आणि जिल्हाधिकारी पातळीवर प्रलंबित आहेत. 1 एप्रिल 2015 रोजी (Odisha Govt) ओडिशा सरकारने सर्पदंश (Odisha Snake Bites) ही राज्य-विशिष्ट आपत्ती म्हणून घोषित केली. या घोषणेअंतर्गत, प्रत्येक पीडितेच्या नातेवाईकांना 4 लाख रुपयांची सानुग्रह अनुदान देण्यात येते.
डायरेक्ट ट्रान्सफर सिस्टम
आपत्ती सहाय्य देयक आणि देखरेख प्रणाली (DAMPS) द्वारे मृतांच्या जवळच्या नातेवाईकांच्या बँक खात्यात भरपाई थेट हस्तांतरित केली जाते. ही (Odisha Snake Bites) प्रणाली सुनिश्चित करते की, आर्थिक मदत बाधित कुटुंबांपर्यंत जलद आणि कार्यक्षमतेने पोहोचते.
