US Presidential Elections: अमेरिकेत अध्यक्षपदाची निवडणूक 5 नोव्हेंबरपासून; कधी येणार निकाल?

अमेरिका (US Presidential Elections) : अमेरिकेत 5 नोव्हेंबरपासून राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुकांना ((US Presidential Elections)) सुरुवात होणार आहे. त्याच दिवशी मतमोजणीही सुरू होणार आहे. नवीन राष्ट्रपती निवडण्यासाठी सुमारे 244 दशलक्ष मतदार (२४.४ कोटी) मतदान करतील. यावेळी डेमोक्रॅटिक (democratic) पक्षाच्या उमेदवार कमला हॅरिस (kamala harris) आणि रिपब्लिकन (republican) पक्षाचे उमेदवार डोनाल्ड ट्रम्प (donald trump) यांच्यात लढत आहे. कमला हॅरिस यांच्यासह मिनेसोटाचे गव्हर्नर टिम वॉल्झ उपराष्ट्रपतीपदाच्या रिंगणात आहेत. त्यामुळे जेडी वन्स डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यासोबत उपाध्यक्षपदासाठी दावा करत आहेत.

>5 नोव्हेंबरपासून अमेरिकन मतदार (voter) राष्ट्राध्यक्षांसाठी मतदान करतील. मतदान प्रक्रिया सुमारे 30 दिवस चालणार आहे.
>17 राज्यांसाठी पोस्टाने मतपत्रिका स्वीकारण्याचा 25 नोव्हेंबर हा शेवटचा दिवस आहे.
>सिनेटचे (senate) अध्यक्ष (ज्या सध्या उपाध्यक्ष कमला हॅरिस आहेत) आणि आर्किव्हिस्ट यांना 25  डिसेंबरपर्यंत इलेक्टोरल (electoral) मते मिळणे आवश्यक आहे.
>6 जानेवारी 2025 उपाध्यक्ष काँग्रेसच्या (congress) संयुक्त अधिवेशनात इलेक्टोरल कॉलेजच्या मतांच्या मोजणीचे अध्यक्षस्थान करतात आणि निकाल जाहीर करतात.

निकाल यायला काही दिवस का लागू शकतात?

अमेरिकेच्या राष्ट्राध्यक्षपदाच्या निवडणुका (US Presidential Elections) ५ नोव्हेंबरपासून सुरू होत असून त्याच दिवशी मतमोजणीही सुरू होणार असली, तरी अंतिम निकाल येण्यासाठी काही दिवस लागू शकतात. उपराष्ट्रपती आणि डेमोक्रॅटिक उमेदवार कमला हॅरिस किंवा रिपब्लिकन उमेदवार डोनाल्ड ट्रम्प बहुतेक राज्यांमध्ये, विशेषतः तथाकथित स्विंग (swing) राज्यांमध्ये लक्षणीय विजय मिळवत नाही तोपर्यंत यूएस मतदारांना (us voters) अंतिम निकाल कळणार नाही. मोठ्या फरकाने विजय नसल्यास, विवादित निकालांचे निराकरण करण्यासाठी पुनर्गणनेला दिवस किंवा आठवडे लागू शकतात.

यावेळी डोनाल्ड ट्रम्प पुन्हा निवडणुकीच्या रिंगणात उतरल्याने वाद होण्याची शक्यता आहे. 2020 मध्ये अध्यक्ष जो बिडेन (Joe Biden) यांचा विजय आणि चार वर्षांनंतरही त्यांचा पराभव ट्रम्प यांनी स्वीकारलेला नाही. जर ट्रम्प हरले, तर ते जवळजवळ निश्चितपणे कायदेशीर लढाईचा पाठपुरावा करतील आणि कदाचित हॅरिस देखील कारण विजेते काही शंभर किंवा त्यापेक्षा जास्त मतांनी निश्चित केले जाऊ शकतात. दोघांकडे वकिलांची फौज तयार उभी आहे.

मतदान प्रक्रिया काय आहे?

अमेरिकेत (america) मतदार थेट राष्ट्राध्यक्षाची निवड करत नाहीत. (US Presidential Elections) राष्ट्रपतींची निवड 538 इलेक्टोरल कॉलेजांद्वारे केली जाते. जिंकण्यासाठी, उमेदवाराला बहुमत मिळणे आवश्यक आहे – 270 किंवा त्याहून अधिक निवडणूक महाविद्यालये. म्हणून, एखाद्या उमेदवाराला बहुसंख्य लोकप्रिय मत मिळू शकते परंतु तरीही तो किंवा ती याला इलेक्टोरल कॉलेजच्या बहुमतामध्ये अनुवादित करू शकत नसल्यास तो हरतो. 2016 मध्ये, डेमोक्रॅट पक्षाच्या हिलरी क्लिंटनने (hillary clinton) ट्रम्पपेक्षा जवळपास ३ दशलक्ष अधिक मते जिंकली, परंतु ट्रम्प यांनी 306 इलेक्टोरल कॉलेज मते जिंकून बहुमताचा आकडा पार केल्यामुळे ती निवडणूक (US Presidential Elections) हरली. ज्या सात राज्यांमध्ये कोणत्याही पक्षाला निश्चित बहुमत नाही आणि तेथील निवडणुका कोणत्याही मार्गाने जाऊ शकतात, त्या सात राज्यांमधून अंतिम निर्णय होईल. या राज्यांची मिळून 93 इलेक्टोरल कॉलेज मते आहेत. अमेरिकेचे नवे राष्ट्राध्यक्ष (president) आणि उपराष्ट्रपती यांचा शपथविधी सोहळा 20 जानेवारी 2025 रोजी होणार.