AI मध्ये भारत जगाचे नेतृत्व करेल..!

नवी दिल्ली (New Delhi) : अमेरिकेच्या आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस (AI) कंपनी प्युअर स्टोरेजने अलीकडेच सांगितले की, भारतातील AI साठी सर्वात मोठे आव्हान म्हणजे डेटाची उपलब्धता आणि एंटरप्राइजेसला त्याचे स्टोरेज हे असेल. अशी आव्हाने लक्षात घेऊन सरकारने (Govt)देशात AI संबंधित पायाभूत सुविधा निर्माण करण्यास सुरुवात केली आहे. जेणेकरून भविष्यात देशातील सर्व घटकांना AI चा लाभ मिळू शकेल आणि भारत AI मध्ये जगाचे नेतृत्व करू शकेल.

27 शहरांमध्ये डाटा लॅब होणार सुरू 

इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, देशातील 27 टियर-2 आणि टियर-3 शहरांमध्ये डेटा लॅब स्थापन करण्याची तयारी सुरू झाली आहे. नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इलेक्ट्रॉनिक्स अँड इन्फॉर्मेशन टेक्नॉलॉजी(National Institute of Electronics and Information Technology), नवी दिल्ली येथे AI ची मॉडेल डेटा लॅब स्थापन करण्यात आली आहे. गोरखपूर, उत्तर प्रदेशातील लखनऊ, पाटणा, मुझफ्फरपूर, बिहारमधील बक्सर येथे अशाच प्रकारच्या डेटा लॅबची स्थापना करण्यात येणार आहे. हरियाणातील कुरुक्षेत्र, पंजाबमधील रोपर, हिमाचल प्रदेशातील सिमला, झारखंडमधील रांची, उत्तराखंडमधील हरिद्वार, जम्मू-काश्मीरमधील जम्मू आणि श्रीनगर, राजस्थानमधील बिकानेर, महाराष्ट्रातील औरंगाबाद या शहरांमध्येही डेटा लॅब स्थापन करण्यात येणार आहेत.

सरकारने तरुणांना AI क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणावर प्रशिक्षण देण्यास केली सुरुवात

डेटा लॅबच्या स्थापनेसह सरकारने तरुणांना AI क्षेत्रात मोठ्या प्रमाणावर प्रशिक्षण देण्यास सुरुवात केली आहे. कारण भविष्यात आरोग्यसेवा, कृषी(agriculture), शिक्षण अशा अनेक क्षेत्रांमध्ये AI चा वापर मोठ्या प्रमाणावर होणार आहे. देशात तसेच जगभरात मोठ्या प्रमाणात AI प्रशिक्षित कामगारांची गरज भासेल. इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी मंत्रालय, नॅसकॉमच्या सहकार्याने, फ्यूचर स्किल प्राइम नावाचे एक व्यासपीठ चालवत आहे, ज्या अंतर्गत बिग डेटा ॲनालिटिक्स, रोबोटिक्स प्रोसेस ऑटोमेशन, ॲडिटीव्ह मॅन्युफॅक्चरिंग(Additive Manufacturing), 3D प्रिंटिंग, क्लाउड कॉम्प्युटिंग, सोशल आणि मोबाइल, सायबर सिक्युरिटी, व्हर्च्युअल या प्लॅटफॉर्मद्वारे ब्लॉकचेन सारख्या क्षेत्रात रिॲलिटी, इंटरनेट ऑफ थिंग्ज आणि ट्रेनिंग घेता येते.

मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, या कार्यक्रमांतर्गत आतापर्यंत 8.65 लाख उमेदवारांना प्रशिक्षण देण्यात आले आहे किंवा ते प्रशिक्षण पूर्ण करण्याच्या प्रक्रियेत आहेत. सरकारला विश्वास आहे की AI जगभरात डेटा सायन्स, डेटा क्युरेशनमध्ये मोठ्या प्रमाणात नोकऱ्या निर्माण करेल आणि भारतीय तरुण त्याचा फायदा घेऊ शकतील.

ग्राफिक्स प्रोसेस युनिट्स देखील स्थापित केले जातील

मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, एआय कॉम्प्युटिंग इकोसिस्टम(AI Computing Ecosystem)  तयार करण्यासाठी दहा हजार किंवा त्याहून अधिक ग्राफिक्स प्रोसेस युनिट्स देखील स्थापित केले जातील. क्लाउडवर AI सेवा पुरविण्यास इच्छुक असलेल्या लोकांकडून अर्ज मागवण्याचे कामही सुरू झाले आहे. मंत्रालयाच्या म्हणण्यानुसार, एआय इन्फ्रास्ट्रक्चर अंतर्गत इंडिया एआय डेटा सेट प्लॅटफॉर्म देखील तयार केला जात आहे. हे व्यासपीठ अमेरिकन डेटासेट कंपनी हगिंग फेस आणि दुबई पल्सच्या धर्तीवर तयार केले जाईल ज्यांचे मूल्यांकन केले जात आहे. एआय क्षेत्रातील जागतिक नेतृत्व प्रदान करण्यासाठी एआय स्टार्टअप फायनान्सिंग आणि इनोव्हेशन सेंटरवर देखील लक्ष केंद्रित केले आहे. इतर शहरे जिथे डेटा लॅब स्थापन करण्यात येणार आहेत ते म्हणजे – तेजपूर, गुवाहाटी, आसाममधील सिलचर, ओरिसातील भुवनेश्वर, केरळमधील कालिकत, अरुणाचल प्रदेशातील इटानगर, मणिपूरमधील इटानगर, मणिपूरमधील इम्फाळ, सिक्कीममधील गंगटोक, त्रिपुरामधील आगरतळा, मिझोराममधील आयझॉल, नागालँडमधील कोहिमा , लडाखमधील लेह आणि मेघालयातील शिलाँग.