भोपाल (Rani Kamlapati Railway Station) : भोपाळमधील राणी कमलापती रेल्वे स्थानक हे भारतातील पहिले खाजगी स्थानक आहे, जे पूर्वी हबीबगंज रेल्वे स्थानक म्हणून ओळखले जात होते. 13 नोव्हेंबर 2021 रोजी गोंड समाजाच्या राणी कमलापतीच्या सन्मानार्थ त्याचे ‘राणी कमलापती रेल्वे स्टेशन’ (Rani Kamlapati Railway Station) असे नामकरण करण्यात आले. जागतिक दर्जाच्या सुविधा देण्यासाठी स्थानकाचा पुनर्विकास करण्यात आला आहे. आता ते रेल्वे स्टेशनवर 5 तारांकित हॉटेलसारखे दिसते.
‘या’ रेल्वे स्थानकावर आधुनिक सुविधा उपलब्ध
या (Rani Kamlapati Railway Station) स्टेशनमध्ये रेस्टॉरंट्स, शॉपिंग स्टोर, फूड आउटलेट आणि भरपूर पार्किंग अशा अनेक सुविधा आहेत. महिला प्रवाशांसाठी विशेष व्यवस्था करण्यात आली आहे. याशिवाय प्रवाशांच्या सोयीसाठी एसी रूम, एसी लाउंज आणि सुसज्ज रिटायरिंग रूम्सही उपलब्ध आहेत. स्टेशनच्या कामकाजासाठी वीज पुरवठा करण्यासाठी सोलर पॅनल बसवण्यात आले आहेत. वेगवेगळ्या भाषांमधील डिस्प्ले बोर्ड ट्रेनच्या हालचालींची माहिती देतात. स्थानक सांची स्तूपा, बिर्ला मंदिर, भोजपूर मंदिर आणि आदिवासी संग्रहालय यासारख्या जागतिक वारसा स्थळांची झलक देखील देतो.
स्थानकावर सुरक्षितता आणि सुरक्षा उपाय
राणी कमलापती रेल्वे स्थानकावर (Rani Kamlapati Railway Station) सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी 162 उच्च-रिझोल्यूशन कॅमेरे बसवले आहेत. आपत्कालीन परिस्थितीत, या रेल्वे स्थानकाच्या डिझाइनमुळे प्रवाशांना अवघ्या 4 मिनिटांत बाहेर निघता येते. आग नियंत्रण उपायांमध्ये CFC-मुक्त SVAC प्रणाली, दमन प्रणाली आणि अग्निशामक यंत्रणा यांचा समावेश होतो. या स्थानकाचा पुनर्विकास पीपीपी मॉडेल अंतर्गत करण्यात आला आहे. बन्सल ग्रुपला आठ वर्षांसाठी त्याचे बांधकाम, देखभाल आणि संचालनाची जबाबदारी देण्यात आली आहे. कंपनीने हे स्टेशन 45 वर्षांच्या कालावधीसाठी भाडेतत्त्वावर घेतले आहे.
राणी कमलापती
राणी कमलापती हिचा विवाह गिन्नौरगढचा राजा निजाम शाह याच्याशी झाला होता. पतीच्या हत्येनंतर तिचा भाचा आलम शाह याने त्याचा मित्र मोहम्मद खानच्या मदतीने त्याच्या मृत्यूचा बदला घेतला. हा ऐतिहासिक संदर्भ त्यांच्या नावावरून स्थानकाचे नाव देण्याचे महत्त्व अधिक वाढले आहे. (Rani Kamlapati Railway Station) स्थानकाच्या पुनर्विकासाचा उद्देश प्रवाशांना आंतरराष्ट्रीय दर्जाचा अनुभव देण्याचा आहे. आधुनिक सुविधा आणि ऐतिहासिक महत्त्व असलेले, राणी कमलापती रेल्वे स्थानक हे वारसा आणि समकालीन पायाभूत सुविधांचे अनोखे मिश्रण आहे.
