जाणून घ्या…कधी थांबवायचे आणि पुढे काय प्रयत्‍न करायचे?
नागपूर (IVF Fertility) : आई होण्‍याचे सुख हे सर्वात आनंददायी असते. पण ३१ वर्षांची प्रिया आठ वर्षांपासून गर्भधारणेचा प्रयत्‍न करत होती आणि मेडिकल हिस्‍ट्रीनुसार तिला लॅपरोस्कोपिक ओव्हेरियन ड्रिलिंग, मायोमेक्टोमी, सहा ओव्हुलेशन इंडक्शन सायकल आणि तीन अयशस्वी आययूआय यांचा सामना करावा लागला होता. अनेक अपचार आणि प्रक्रियांनंतर तिला शारीरिक त्रास होण्‍यासोबत ती मनातून निरसन न झालेल्‍या समस्‍यांमुळे खचून गेली होती. हे डॉ. प्रियंका शाहणे, (IVF Fertility) फर्टिलिटी स्पेशलिस्ट, बिर्ला फर्टिलिटी अ‍ॅण्ड आयव्हीएफ, नागपूर यांनी शेअर केले आहे.
तिला गाथेमधून मोठी वास्‍तविकता समोर येते: प्रजनन उपचार घेत असलेले अनेक जोडपे अयशस्वी ठरल्‍यानंतर देखील वारंवार आययूआय सायकल चालू राहतात. कारण ते सोयीस्कर वाटते, ज्‍यामधून त्यांना किमान आशा मिळते.
पण या चक्राचे प्रमाण किती असले पाहिजे?
वैद्यकीयदृष्‍ट्या तीन अयशस्वी आययूआय प्रयत्‍नांनंतर संपूर्ण पूनर्मूल्‍यांकनाची आवश्‍यकता असते. यानंतर देखील प्रयत्‍न सुरू ठेवल्‍यास अधिक गुणकारी उपचार पर्यायांना विलंब होऊ शकतो.
काय चुकीचे होत असेल?
महिलेला पीसीओएस असेल तर वाढलेली एलएच पातळी (IVF Fertility) ओव्हुलेशन बिघडू शकते किंवा अंडी खराब दर्जाची होऊ शकते. पुरुष जोडीदारामध्ये कमी अनुकूल वीर्य गर्भधारणावर परिणाम करू शकतात. वेळेवर न केलेल्या प्रक्रिया, कमी लॅबोरेटेरी क्‍वॉलिटी किंवा फायब्रॉइड्ससारखे अपरिचित अंतर्निहित गर्भाशयाचे पॅथॉलॉजी ही काही इतर कारणे असू शकतात.
पुढील उपचार काय?
वारंवार आययूआय अपेक्षित परिणाम देत नसतील तर सखोल मूल्यांकन अत्यंत महत्त्वाचे:
-गर्भाशयाच्या लिनिंगचे मूल्यांकन करण्यासाठी आणि (IVF Fertility) एंडोमेट्रिटिस किंवा क्षयरोगाची शक्यता दूर करण्यासाठी ट्रान्सव्हॅजिनल सोनोग्राफी आणि -डायग्नोस्टिक हिस्टेरोस्कोपी
-गर्भाशयाच्या राखीव जागेची तपासणी करण्यासाठी एएमएच चाचणी
-डब्ल्यूएचओच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार वीर्य विश्‍लेषण
-शुक्राणूंच्या गुणवत्तेसाठी डीएनए फ्रॅगमेंटेशन इंडेक्स (डीएफआय) तपासले पाहिजे
-अनुवांशिक विसंगतींसाठी जोडप्याचे कॅरिओटाइपिंग
समस्या आढळल्या:
जसे अंडीची खराब गुणवत्ता किंवा जास्त डीएनए फ्रॅगमेंटेशन – तर जोडप्यासाठी वैयक्तिकृत प्रोटोकॉल आणि प्रगत शुक्राणू निवड तंत्रे (जसे की मायक्रोफ्लुइडिक्स किंवा स्‍पर्म सॉर्टर) वापरून आयव्हीएफ मार्ग स्वीकारणे अधिक फायदेशीर ठरू शकते.
भावनिकदृष्‍ट्या आणि शारीरिकदृष्‍ट्या, काय साह्यभूत ठरते?
नियमित प्रक्रियांऐवजी पुराव्यावर आधारित, धोरणात्मक काळजी घेण्‍याला प्राधान्य द्या. पारदर्शकता असलेले, व्यापक चाचणी देणारे आणि वैयक्तिक योजना विकसित करणारे क्लिनिक्‍स शोधा. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे मानसिक आरोग्य उत्तम राखण्‍याला प्राधान्य द्या, कारण आशेचा किरण त्रासदायक नाही तर सक्षम करणारा असला पाहिजे.
प्रियाच्‍या केससंदर्भात त्यांनी आयव्हीएफ निवडला आणि (IVF Fertility) हिस्टेरोस्कोपिक मायोमेक्टोमी व किमान उत्तेजना यांचा समावेश असलेल्‍या योग्‍य पूर्व-उपचार मिळाले, ज्‍यानंतर त्यांना पहिल्याच चक्रात गोड बातमी मिळाली.
निष्‍कर्ष?
मनाने खचून जाण्‍यासह जेनेरिक उपचार प्रोटोकॉल्‍वर खर्च करण्‍यापेक्षा त्वरित हस्तक्षेप, वेळेवर वाढ आणि वैयक्तिकृत पाथवेला प्राधान्य द्या.
