कोण होणार उपराष्ट्रपती?
नवी दिल्ली (Jagdeep Dhankhar) : बिहार निवडणुकीला तीन महिनेही शिल्लक नाहीत. ‘नीतीश इन 25’ (Nitish In 25) मोहिमेअंतर्गत एनडीए निवडणुकीची तयारी करत आहे. दरम्यान, उपाध्यक्ष जगदीप धनखड यांनी राजीनामा दिल्यावर बिहारमध्ये नितीश कुमार यांच्याबद्दल चर्चा सुरू झाली. काय शक्यता आहे?
बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार भारताचे उपराष्ट्रपती होणार!
बिहारचे मुख्यमंत्री नितीश कुमार भारताचे उपराष्ट्रपती होणार आहेत, बिहारमध्ये हा मुद्दा पहिल्यांदाच उपस्थित झाला नाही. 2020 च्या बिहार विधानसभा निवडणुकीनंतर (Assembly Elections), जेव्हा जनता दल युनायटेड तिसरा सर्वात मोठा पक्ष बनला, तेव्हा सर्वात आधी समोर आले की, आता मुख्यमंत्री नितीश कुमार दिल्लीत हे पद सांभाळतील. तो मुद्दा आला, गेला आणि घडला. उपाध्यक्ष जगदीप धनखड यांनी राजीनामा दिला आणि सध्या बिहार निवडणुकीची तीव्रता पाहता, पुन्हा एकदा हा मुद्दा वेगाने उपस्थित केला जात आहे की, नितीश कुमार भारताचे उपराष्ट्रपती होणार आहेत. पण… यात सर्व काही गुंतलेले आहे. नितीशकुमार यांच्याबाबत वातावरण काय आहे आणि काय शक्य आणि अशक्य आहे ते समजून घेऊया?
बिहार विधिमंडळात सत्ताधारी पक्ष आणि विरोधकांची भूमिका काय आहे?
उपराष्ट्रपती धनखड यांच्या राजीनाम्याची बातमी येताच, बिहारच्या राजकीय पक्षांमध्ये ही एक सामान्य चर्चा बनली. जर बिहार विधिमंडळाचे पावसाळी अधिवेशन (Bihar Legislative Assembly Monsoon Session) सुरू नसते, तर प्रत्येक पक्षाने वेगवेगळ्या ठिकाणी खिचडी शिजवली असती. परंतु, अधिवेशन सुरू असल्याने आणि विरोधकांच्या गदारोळात सत्ताधारी पक्षाचे जवळजवळ सर्व आमदार त्यात उपस्थित असल्याने, चर्चा बिहार विधिमंडळाच्या पोर्टिकोभोवती फिरत आहे. जर विरोधकांना विचारले तर उत्तर असे आहे की, नितीश कुमारांना बाजूला करण्यासाठी हे घडत आहे यात आश्चर्य नाही. जर तुम्ही सत्ताधारी पक्षाला विचारले, तर उत्तर असे आहे की सध्या असे काही नाही, परंतु जर बिहारमधील कोणाला उपराष्ट्रपती बनवले तर आनंद होईल. खरा गोंधळ वाढला कारण प्रसिद्ध भाजप आमदार हरिभूषण ठाकूर बचौल म्हणाले – ‘जर नितीश कुमार उपराष्ट्रपती झाले तर यापेक्षा चांगले काय असू शकते. हे बिहारसाठीही शुभ असेल.’ त्यांनी माध्यमांच्या प्रश्नाच्या उत्तरात हे सांगितले, परंतु विरोधकांनी त्यावर जोरदार हल्ला चढवला.
नितीश कुमार यांना हटवण्याचा खेळ खेळला…
राजद आमदार अख्तरुल इस्लाम शाहीन म्हणाले, ‘बऱ्याच काळापासून अनेक भाजप नेते नितीश कुमार यांना हटवण्याच्या बाजूने आहेत. कधी ते त्यांना उपपंतप्रधान तर, कधी उपराष्ट्रपती बनवण्याबद्दल बोलत आहेत. अशा परिस्थितीत, संधी पाहून भाजपने उपराष्ट्रपतीसारखे राजकीयदृष्ट्या महत्त्वाचे नसलेले पद देऊन नितीश कुमार यांना हटवण्याचा खेळ खेळला आहे, हे नाकारता येत नाही.’ त्याच वेळी, भाजप कोट्यातील मंत्री डॉ. प्रेम कुमार यांनी त्याच प्रश्नाच्या उत्तरात माध्यमांना सांगितले की, ‘उपराष्ट्रपती कोण बनायचे हा निर्णय केंद्र सरकारचा (Central Govt) आहे, परंतु जर बिहारमधील कोणी उपराष्ट्रपती झाला तर आम्हाला आनंद होईल.’
उपराष्ट्रपती निवडणूक ताबडतोब आवश्यक नाही, बिहार निवडणुका डोक्यावर!
उपराष्ट्रपती निवडणूक ताबडतोब होणे आवश्यक नाही. घटनात्मक तज्ज्ञ असे म्हणतात. दुसरीकडे, बिहारमध्ये निवडणूक आहे. जास्तीत जास्त 20 नोव्हेंबरपर्यंत नवीन सरकार स्थापन करावे लागेल. जुलै महिना संपणार आहे. म्हणजेच बिहार निवडणुका होण्यासाठी जास्तीत जास्त 90 दिवस आहेत. अशा वेळी, भारतीय जनता पक्षही मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांना बिहारमधून बाहेर पाठवण्याचा धोका पत्करण्यास तयार नसेल. जर त्यांना बिहार निवडणुकीत चांगली कामगिरी करायची असेल, तर त्यांनी असा निर्णय घ्यावा असे नाही.
भाजप आणि जेडीयू नेत्यांमधील भांडणाचे हे लक्षण आहे का?
उपराष्ट्रपतींच्या राजीनाम्याची वेळ खूप वेगळी आहे, म्हणूनच नितीश कुमार यांचे नाव चर्चेत आले आहे. खरं तर, सोमवारीच राष्ट्रीय लोकशाही आघाडी पक्षांच्या बैठकीतून सूत्रांच्या हवाल्याने बातमी आली की, जनता दल युनायटेड कोट्यातील मंत्री अशोक चौधरी (Minister Ashok Chaudhary) आणि बिहारचे उपमुख्यमंत्री विजय कुमार सिन्हा (Deputy CM Vijay Kumar Sinha) यांच्यात भाजप कोट्यातील मोठा वाद सुरू झाला आहे. दोन्ही पक्षांपैकी कोणीही हा वाद किती मोठा आहे, हे सांगण्यास पुढे आले नाही. हो, अशोक चौधरी यांनी लगेचच एक प्रेस रिलीज जारी केली आणि मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांना बिहारचे नेते, विकासाचा चेहरा अशी विशेषणे दिली. काही तासांनंतर, आग शांत करण्याचा प्रयत्न करत विजय कुमार सिन्हा यांनी सोशल मीडियाद्वारे (Social Media) एनडीए बैठकीत मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांच्या नेतृत्वावर एक सकारात्मक पोस्ट प्रसिद्ध केली. चाणक्य इन्स्टिट्यूट ऑफ पॉलिटिकल राईट्स अँड रिसर्चचे अध्यक्ष सुनील कुमार सिन्हा म्हणतात, ‘युतीमध्ये युती-धर्माबद्दल वाद आहे. हे असामान्य नाही. हे दोन्ही बाजूंनी घडते आणि घडत आहे. हो, दुसऱ्याच दिवशी हे घडले, म्हणून तो मुद्दा बळकट झाला आहे. पण, हे भाजपसाठी धोकादायक असू शकते. या पक्षाने समजून घेतले पाहिजे.’
जर नितीश उपाध्यक्ष झाले, तर कोणाला फायदा होईल आणि कोणाला तोटा होईल?
बिहारच्या निवडणुका (Bihar Elections) जवळ आल्या असताना, भारतीय जनता पक्ष निवडणुकीत आपला चेहरा बदलण्याचा धोका पत्करू शकत नाही. 2025 मध्ये जेव्हा तो एक मोठा पक्ष आणि जेडीयू एक छोटा पक्ष बनला, तेव्हा त्यांनी असा धोका पत्करला नाही. अशा परिस्थितीत, निवडणुका जवळ आल्या असताना, भारतीय जनता पक्ष बिहारमध्ये आपली प्रतिमा डागाळणार नाही. याशिवाय, आणखी एक मोठी गोष्ट म्हणजे याचा फायदा भाजपला होईल याची कोणतीही हमी नाही. जोपर्यंत, फायदा आहे, तोपर्यंत त्यांना मुख्यमंत्रीपदावर स्वतःचा चेहरा आणणे सोपे होईल. दुसरीकडे, विरोधकांना त्यांना कमकुवत मुख्यमंत्री म्हणण्याचा मुद्दा राहणार नाही. नितीश कुमार (Nitish Kumar) यांच्याबद्दल बोलायचे झाले तर, त्यांच्या बिहार सोडण्यात चांगली गोष्ट अशी असेल की, त्यांना विकासाच्या नावाखाली इतके दिवस मुख्यमंत्रिपदावर बसलेला माणूस म्हणून ओळखले जाईल. तथापि, एक शेवटची गोष्ट म्हणजे विरोधी पक्ष म्हणत असले, तरी धनखड यांचा राजीनामा (Resignation) नितीश कुमार यांना दिल्लीला पाठवण्यासाठी करण्यात आला आहे; परंतु बिहार निवडणुकीमुळे सध्या असे काहीही होणार नाही. निवडणुकीनंतरचे प्रकरण नंतर पाहिले जाईल.
