Budget 2025 :- केंद्रीय अर्थमंत्री (Union Finance Minister) निर्मला सीतारमण (Nirmala Sitharaman)सलग आठव्यांदा अर्थसंकल्प (budget)सादर करत आहेत. संसदेत अर्थसंकल्प सादर करताना अर्थमंत्र्यांनी बिहारमधील मखाना शेतकरी (Makhana Farmer) आणि व्यापाऱ्यांसाठी मोठी घोषणा केली आहे. राज्यात मखाना उत्पादनाला चालना देण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांना चांगल्या सुविधा देण्यासाठी एक विशेष मखाना बोर्ड स्थापन केले जाईल, असे त्यांनी सांगितले. या मंडळामार्फत मखाना शेतकऱ्यांना तांत्रिक सहाय्य आणि आर्थिक सहाय्य (Financial assistance) देखील दिले जाईल, जेणेकरून त्यांचे उत्पन्न वाढू शकेल.
बिहार हे देशातील मखाना उत्पादनाचे सर्वात मोठे केंद्र आहे, परंतु आतापर्यंत ते एका संघटित रचनेत आणले गेले नव्हते. सरकारच्या या पावलामुळे मखाना उद्योगाला चालना मिळेल आणि शेतकऱ्यांना योग्य किंमत मिळेल असा विश्वास आहे. अर्थसंकल्पात केलेल्या या घोषणेमुळे आता या क्षेत्रात नवीन रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील.
निवडणुकीपूर्वी मोठी घोषणा
निवडणुकीपूर्वी बिहारसाठी (Bihar) ही एक मोठी घोषणा मानली जात आहे. भारतातील सुमारे ९० % मखाना एकट्या बिहारमध्ये उत्पादित केला जातो, त्यापैकी ८०% उत्पादन एकट्या उत्तर बिहारमध्ये होते. या कारणास्तव, दरभंगा आणि मधुबनीसह उत्तर बिहारमधील काही जिल्हे माखाना प्रदेश म्हणून ओळखले जातात. मखाना शेतकऱ्यांना प्रगत तंत्रांचे प्रशिक्षण देण्यासाठी येथे जगातील एकमेव मखाना संशोधन केंद्र देखील आहे. या केंद्राचा उद्देश मखानाची गुणवत्ता सुधारणे आणि त्याच्या उत्पादनाला चालना देणे आहे, जेणेकरून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढू शकेल. मखानाची वाढती मागणी लक्षात घेता, सरकार आता त्याच्या व्यावसायिक उत्पादनाला आणखी प्रोत्साहन देण्याची योजना आखत आहे.
मखानाची लागवड कशी केली जाते?
मखना सहसा तलावांमध्ये वाढवल्या जातात. मखानाची रोपवाटिका हिवाळ्यात, म्हणजे नोव्हेंबरमध्ये तयार केली जाते आणि तीन ते चार महिन्यांनी ती मुख्य शेतात लावली जाते. त्याच्या बिया पाण्यात टाकल्यानंतर ते अंकुरतात आणि रोपाचे रूप धारण करतात. मखाना लागवडीसाठी चार ते पाच फूट खोलीचे पाणी आवश्यक असते.
