इस्रो आणि नासाचे ‘हे’ पहिले मोठे अभियान
नवी दिल्ली (NISAR Mission) : भारत आणि अमेरिकेच्या अंतराळ संस्था – इस्रो (ISRO) आणि (NASA) नासा – यांनी संयुक्तपणे एक उपग्रह विकसित केला आहे, जो पृथ्वीच्या प्रत्येक कोपऱ्यावर लक्ष ठेवेल. या उपग्रहाचे नाव (NISAR Mission) निसार (नासा-इस्रो सिंथेटिक अपर्चर रडार) आहे. हे अभियान भारतासाठी केवळ अभिमानाची बाब नाही तर जगाला भारतीय अंतराळ तंत्रज्ञानाची शक्ती देखील दाखवेल.
निसार (NISAR Mission) 30 जुलै रोजी संध्याकाळी 5:40 वाजता आंध्र प्रदेशातील श्रीहरिकोटा येथून GSLV Mk-II रॉकेटद्वारे प्रक्षेपित केले जाईल. हा उपग्रह संपूर्ण पृथ्वीचा डेटा गोळा करेल आणि जगभरातील शास्त्रज्ञ, संस्था आणि सरकारांना मोफत उपलब्ध करून दिला जाणार आहे.
LIVE: NISAR, a first-of-its-kind collaboration between NASA and ISRO (Indian Space Research Organisation), is scheduled to launch on Wednesday, July 30.
Get the latest updates on the Earth-observing satellite—and share your questions with #AskNISAR: https://t.co/QfV7rlkqYf pic.twitter.com/wOJ8kFl5tI
— NASA (@NASA) July 28, 2025
NISAR Mission चे मुख्य कार्य:
निसार मिशनमध्ये (NISAR Mission), नासा (NASA) ‘एल-बँड रडार’ प्रदान करत आहे आणि (ISRO) इस्रो ‘एस-बँड रडार’ प्रदान करत आहे, जेणेकरून हा उपग्रह जमीन, जंगल, पर्वत, हिमनदी आणि समुद्र यासारख्या पृष्ठभागांशी संबंधित प्रचंड डेटा गोळा करू शकेल. ज्येष्ठ शास्त्रज्ञ राधा कृष्ण कवुलुरु यांच्या मते, हा उपग्रह दर 12 दिवसांनी संपूर्ण पृथ्वीचे स्कॅन करेल.
🌍 Historic Launch Ahead: ISRO Set to Launch NISAR, a joint satellite with NASA !
🚀 On July 30, 2025 at 17:40 IST, ISRO’s GSLV-F16 will launch #NISAR, the first joint Earth observation satellite by ISRO & NASA, from Sriharikota.
🛰️ NISAR will scan the entire globe every 12… pic.twitter.com/4Mry076XSZ
— ISRO (@isro) July 21, 2025
जगासाठी डेटा, भारतातील तंत्रज्ञान
आतापर्यंत रिसोर्सेसॅट आणि आरआयएसएटी सारखे (ISRO) इस्रो उपग्रह भारत आणि त्याच्या आसपासच्या क्षेत्रांवर लक्ष केंद्रित करत होते. परंतु निसार संपूर्ण जगाचा डेटा प्रदान करेल आणि तो देखील ऑपरेशनल पातळीवर, म्हणजेच वापरासाठी पूर्णपणे तयार. कवुलुरु म्हणाले की, ‘या (NISAR Mission) मोहिमेचा डेटा जगभरातील सरकारे आणि कंपन्यांद्वारे मोठ्या प्रमाणात वापरला जाईल. यामुळे जगाला इस्रोच्या तंत्रज्ञानाची खरी शक्ती दिसून येईल.’
भारत-अमेरिका भागीदारीचे आश्चर्य
इस्रो (ISRO) आणि नासाचे (NASA) हे पहिलेच मोठे अभियान आहे. ज्यामध्ये दोन्ही एजन्सींनी केवळ तंत्रज्ञान सामायिक केले नाही तर नियोजनापासून बांधकामापर्यंत एकत्र काम केले. इस्रो (ISRO) या डेटावर प्रक्रिया करेल आणि त्याचा मोठा भाग ओपन-सोर्स असेल, म्हणजेच सर्वांना मोफत उपलब्ध असेल.
