पृथ्वीचे संवर्धन करू पर्यावरणाला जपत भविष्य घडवू!
नवी दिल्ली (World Environment Day) : 5 जून 2025 रोजी जागतिक पर्यावरण दिन साजरा केला जात आहे. आपण ज्या सभोवताल राहतो, तो संपूर्ण परिसर (Premises) म्हणजे पर्यावरण. पर्यावरण आपल्याला जगण्यासाठी आवश्यक असलेले घटक प्रदान करते. परंतु आपण त्या घटकांचा चुकीच्या पद्धतीने वापर करत आहोत, ज्यामुळे पर्यावरण प्रदूषित (Environmental Pollution) होत आहे. स्वच्छ हवा आणि निसर्गाच्या शोधात लोक हिल स्टेशनकडे वळतात. लोक उष्णतेपासून (Heat) आराम मिळवण्यासाठी या हिल स्टेशन्सना भेट देतात, परंतु येथील वाढती गर्दी आणि निष्काळजी वर्तन या शांत, स्वच्छ ठिकाणांना प्रदूषित करण्याचे काम करते.
पर्यावरणाचे रक्षण करण्यासाठी, निसर्गाच्या जवळ असलेल्या, हिल स्टेशनना भेट देणे आणि त्यांना सुरक्षित आणि स्वच्छ ठेवणे हे प्रत्येक प्रवाशाचे कर्तव्य आहे. जर तुम्ही या उन्हाळ्यात एखाद्या हिल स्टेशनला जाण्याचा विचार करत असाल, तर तिथला ताजेपणा टिकवून ठेवण्यासाठी नक्कीच योगदान द्या. तुमचे छोटेसे प्रयत्न वर्षानुवर्षे एखाद्या हिल स्टेशनची ताजेपणा टिकवून ठेवू शकतात.
हिल स्टेशन्स ही नैसर्गिक परिसंस्थेचा एक भाग!
हिल स्टेशन्स ही नैसर्गिक परिसंस्थेचा एक भाग आहेत, जिथे अनेक दुर्मिळ वनस्पती (Plant) आणि प्राणी (Animals) आढळतात. त्याच्या जतनासाठी, या ठिकाणांची स्वच्छता आणि योग्य काळजी घेणे आवश्यक आहे. लोक ताजी हवा आणि हिरवळ (Mountain) यासाठी डोंगरावर जातात. येथील शुद्ध हवा आणि हिरवळ मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. त्याचे अस्तित्व पर्वतांमध्येही चालू राहिले पाहिजे. वाढत्या पर्यटन दबावामुळे आणि प्लास्टिक प्रदूषणामुळे (Plastic Pollution) ही स्थळे झपाट्याने नष्ट होत आहेत. तलाव आणि जंगलांमधील (Forests) प्लास्टिक आणि कचरा या ठिकाणांचे सौंदर्यच बिघडवत नाही तर त्यांच्या शुद्धतेलाही हानी पोहोचवतो.
पर्यावरण वाचवण्यासाठी करा ‘या’ सोप्या गोष्टी!
प्लास्टिकपासून अंतर!
प्लास्टिकमुळे पर्यावरणाचे खूप नुकसान होते आणि वर्षानुवर्षे पर्यावरणावर (Environment) त्याचा परिणाम होऊ शकतो. पाण्याच्या बाटल्या, अन्नाचे पॅकेट किंवा चिप्सचे रॅपर यासारखे एकदा वापरता येणारे प्लास्टिक टाळा. प्रवासात स्टील किंवा काचेची बाटली सोबत ठेवा.
कचरा फक्त कचऱ्याच्या डब्यातच टाका!
प्रवासादरम्यान, अनेकदा प्रवासी अन्न आणि पेये सोबत घेऊन जातात. ते इकडे तिकडे फिरतात आणि कचरा तिथेच टाकतात. यामुळे हिल स्टेशन्सचे सौंदर्य बिघडते आणि पर्यावरणाचे नुकसान होते. तुम्ही कुठेही जाल, स्वतः नंतर स्वच्छता करा. ट्रेकिंग (Trekking) किंवा पिकनिक नंतर, कचरा तुमच्यासोबत परत घेऊन जा.
स्थानिक संसाधनांचा वापर!
स्वतःच्या वाहनाने प्रवास करणे सोयीचे असू शकते पण त्यामुळे वायू प्रदूषण होते. दररोज मोठ्या संख्येने लोक कार्बन उत्सर्जित (Carbon Emissions) करत आहेत ज्यामुळे पर्यावरण प्रदूषित होत आहे. म्हणून कार्बन उत्सर्जन कमी करण्यासाठी स्थानिक बस, टॅक्सी किंवा सामायिक राइड वापरा.
स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन द्या!
तुम्ही भेट देत असलेल्या ठिकाणाचे हस्तकला, सेंद्रिय उत्पादने आणि स्थानिक अन्न खरेदी करा. यामुळे स्थानिक अर्थव्यवस्थेला (Local Economy) चालना मिळते. चांगली अर्थव्यवस्था पर्यावरण संरक्षणासाठी आवश्यक खर्च करण्यास मदत करते.
जंगल आणि नदीची स्वच्छता!
गेल्या काही वर्षांत कॅम्पिंग, ट्रेकिंग आणि जंगल सफारीचा (Jungle Safari) ट्रेंड वाढला आहे. आता लोक केवळ पर्यटन स्थळांना भेट देण्यासाठी जात नाहीत तर तिथल्या वातावरणानुसार राहण्यासाठीही जातात. लोक कॅम्पिंग आणि ट्रेकिंगसाठी जंगलांकडे वळतात. नद्या आणि तलावांमध्ये बोटिंगचा आनंद घ्या. तथापि, या काळात ते जलस्रोत आणि जंगलांमध्ये कचरा पसरवून घाण वाढवतात. हे करणे टाळा.
झाडे आणि वनस्पतींना इजा करू नका!
सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे झाडे, वनस्पती आणि हिरवळ वाढवणे आणि त्यांना हानी पोहोचवू नये. तथापि, पर्यटक सेल्फी काढण्यासाठी फुले तोडणे किंवा झाडांवर नावे लिहिणे यासारख्या गोष्टी करतात, जे निसर्गावर (Nature) अन्याय आहे.
